Một số chuyên gia cây cảnh của Nhật Bản khi dự hội thảo về cây cảnh nghệ thuật ở Việt Nam đã choáng váng khi biết rằng, có những cây cảnh được trao đổi, mua bán, định giá ở Việt Nam lên đến tiền tỷ, thậm chí cả triệu USD.
Vì sao cây cảnh có giá triệu đô?
Theo giới sành chơi cây cảnh nghệ thuật, để một cây cảnh đắt giá bạc tỷ cần có những yếu tố sau: thứ nhất, cây phải có tuổi và phải ngồi trên chậu hàng trăm năm. Thứ hai, cây phải thuộc kỳ hoa dị thảo, kiểu dáng cổ quái, không giống bất cứ cây nào. Thứ ba, cây phải biểu đạt được chủ đề thông qua thế cây. Thứ tư, cây đó phải hợp gu với người chơi, hợp tuổi, sở thích…
Những cây cảnh quý hàng trăm năm thường nhuốm màu tâm linh?
Để có được một cây cảnh đạt tiêu chí này không phải dễ. Một cây cảnh vài trăm năm tuổi phải được chăm sóc, tỉa tót qua nhiều đời mới đạt thành quả. Như vậy, cây cảnh đó không những đã ăn vào tâm thức người sở hữu, mà nó còn trở thành báu vật gia truyền. Vì thế, về mặt tâm linh, không thể định giá được những cây này.
Chẳng hạn, cây sanh dáng “long mẫu tử”, tuổi 300 năm, của dòng họ Đỗ ở Nam Điền, Nam Định được định giá lên đến 3 tỷ đồng, nhưng cả dòng họ này nhất quyết không bán. Theo họ, cái giá 3 tỷ đồng cho công phu tuyệt tác trường tồn những 300 năm có lẽ vẫn còn quá rẻ.
Xét trên cả nước, số cây cảnh có tuổi vài trăm năm chỉ đếm trên đầu ngón tay. Chính vì lâu năm, thành vật gia truyền nên việc mua được nó không phải dễ dàng. Ngay như đại gia Thành “đất” đã gặp một dòng họ ở Ninh Hiệp cả trăm lần, trả giá cũng đến tỷ nọ tỷ kia, nhưng vẫn chưa mua được, bởi nó là “tài sản tâm linh” của cả dòng họ.
Dáng cây và chủng loại cây cũng biểu đạt sở thích của từng người. Theo giới am hiểu cây cảnh nghệ thuật thì người Hà Nội sành chơi, chơi tinh túy nhất và cách tạo tác cũng rất riêng biệt, không giống bất cứ nơi nào trong nước, thậm chí khác biệt hoàn toàn với thế giới.
Người quan tâm đến chủ đề về lối sống, sự giáo dục nhân cách, đạo đức thì thích những cây có dáng huynh đệ tương tùy, phụ tử, mẫu tử… Người thích triết lý thì chọn dáng bạt phong - thể hiện ý chí mạnh mẽ của con người. Dù phải chống chọi với phong ba bão táp, thế cây nghiêng ngả, song đỉnh cây (có ý nghĩa là mặt trời, đầu người) vẫn quay về nguồn cội.
Có người lại thích dáng quần thụ vì nó thể hiện tính đoàn kết dân tộc và những giá trị văn hoá sâu sắc. Những người thích lối chơi dân gian thì mê sanh, si, đa, đề, còn những người thích lối chơi cung đình thì chọn tùng, nguyệt, quế, du… Đối với giới sành nghệ thuật cây cảnh, chỉ nhìn cây là biết tính ông chủ của nó. Với người chơi cây dáng trực, thể hiện tính quân tử, cương trực. Còn người có tính mềm dẻo, khéo léo thì thích cây dáng huyền, hoành, siêu.
Các đại gia sành chơi cây đắt tiền đều thổi ý nghĩa tâm linh vào cây. Đại gia Đinh Hồng Quân bỏ ra 2,4 tỷ đồng để mua thêm một cây sanh nữa đặt bên cây sanh 2 tỷ đồng cho chúng có đôi, kẻo xui xẻo. Nguyễn Trọng Thành thì khẳng định, chính cây sung già giữa vườn đã mang lại đại lộc cho anh. Người ta chăm sóc cây sung cả trăm năm trời không có quả, tưởng sung đực, nhưng khi bán cho anh, chỉ vài năm sau nó ra quả chĩu chịt, dù sống cằn cỗi trong chậu, bám vào tảng đá, chỉ có nhúm đất. Cũng kể từ khi cây sung già này ra quả, công việc kinh doanh, làm ăn của anh thuận buồm xuôi gió, lộc đến đầy nhà, gia đình hạnh phúc. Chính vì vậy, cây sung này dù giá trị không cao, nhưng giá nào anh cũng không bán, bởi bán nó sợ mất lộc.
Nguyễn Trọng Thành khẳng định, khi tâm huyết với cây và chăm bón, tỉa tót cây đến độ tinh túy, đạt chân - thiện - mỹ thì cây như hiểu ý người. Những lúc anh vui, đứng ngắm cây thấy cành lá rung rinh như reo đón. Còn lúc anh buồn, trông lá cây thấy ủ rũ buồn theo. Điều này không biết có tin được không, nhưng giới chơi cây đều cảm thấy như vậy. Do yêu cây, coi cây như thân thể mình, nên khi tỉa một cành lá cũng phải suy nghĩ chán, rồi chọn giờ đẹp, ngày đẹp, tinh thần sảng khoái mới nâng kéo. Kẻo nhỡ tay, bố cục hỏng, tiền tỷ đi tong.
Một cây cảnh vài trăm năm tuổi phải được chăm sóc, tỉa tót qua nhiều đời mới đạt thành quả.
Kinh hoàng giá cây cảnh!
Giữa năm 2008, giới chơi cây cả nước được phen choáng váng khi gần như cùng một lúc, hai đại gia đều ở Việt Trì, gồm Thành “vàng”, chủ tiệm vàng có tên Nam Thành và Toàn “đô la” công bố, hiện mỗi người đang sở hữu một cây cảnh được định giá lên tới 1,2 triệu USD.
Đại gia Thành “vàng” sở hữu một loạt tiệm vàng bạc ở Việt Trì. Câu chuyện về cây cảnh có cái tên rất ẩm thực là “con gà mâm xôi”, hay “mâm xôi con gà” của ông nhuốm màu huyền thoại.
Theo đó, cây sanh này thuộc sở hữu của đại gia Cường “hoạ sĩ” đã bán cho Quý “trôi” với giá gần 1 tỷ đồng. Quý “trôi” bán cho một đại gia ở quận Đống Đa vào đầu năm 2008. Cuối cùng, nó về tay đại gia Thành “vàng” với giá 5,6 tỷ đồng. Sau khi cây cảnh này được trưng bày để thi thố vẻ đẹp ở “vườn thượng uyển” của đại gia Nguyễn Văn Phiến, tức Phiến “cá” ở thị xã Vĩnh Yên, một tỷ phú người Nhật đã trả 1,2 triệu USD.
Theo lời đồn đoán, cây “con gà mâm xôi” của đại gia Thành “vàng” có xuất xứ từ chùa Hương Tích từ 30 năm trước. Nó vốn là một cây cảnh được trồng trong sân chùa, nhưng không biết bằng cách nào nó rơi vào tay của các đại gia. Tuổi đời của cây sanh này phải tính bằng vài trăm năm, do đó, riêng giá trị tuổi tác của nó đã kinh khủng lắm rồi. Tuy nhiên, giới chơi cây có đầu óc mê tín đều tỏ vẻ sợ tác phẩm “con gà mâm xôi”, bởi nó có xuất xứ từ chùa.
Một “siêu cây cảnh” cũng khiến nhiều người choáng váng, đó là cây tùng có tên “ông Bụt” của Phan Văn Toàn ở Việt Trì. Sở dĩ “đại cổ tùng” này có giá 1,2 triệu USD là bởi vì nó có tuổi tới 500 năm!
Chẳng biết cái giá 1,2 triệu USD kia thật giả thế nào, nhưng với Phan Văn Toàn, hay còn gọi là Toàn "đô la", một tỷ phú ở Việt Trì, thì “siêu cổ tùng” của anh là vô giá. Hỏi chuyện cây tùng “ông Bụt” được định giá 1,2 triệu USD, Toàn cười sảng khoái bảo: “Đấy là có đại gia trả giá 1,2 triệu USD, chứ tôi có bán đâu. Bán nó rồi, tôi tìm đâu ra cây tùng đẹp hơn cây đó nữa”.
Toàn “đô la” tuyên bố rằng, anh đang sở hữu nhiều cây cảnh đắt tiền nhất Việt Nam và không có đối thủ chơi cây cảnh nào có thể so sánh được với anh. Hiện anh sở hữu ba khu vườn lớn và cây bé nhất của anh cũng có giá 50 triệu đồng, cây đẹp “tầm tầm” cũng vài trăm triệu đến vài tỷ, còn đẹp nhất thì có hai cây, gồm cây tùng “ông Bụt” và cây sanh “dáng làng”.
Cây sanh “dáng làng” 200 năm tuổi anh trưng trước biệt thự vừa được một đại gia trả tới 22 tỷ đồng nhưng anh chưa bán, bởi hiện anh không cần tiền. Theo anh, nếu cần tiền thì bán những cây có giá vài trăm triệu đến vài tỷ là đủ tiêu rồi. Cây sanh này được anh mua ở trong Huế, từng thuộc sở hữu của một vị quan lại, với giá 3 tỷ đồng từ mấy năm trước.
Toàn “đô la” khoe, hồi năm ngoái, anh đã bán một “cổ sanh với giá 1,1 tỷ đồng, trong khi mấy năm trước anh mua được ở khu vực Thụy Vân với giá 5 triệu đồng. Cây sanh này vốn mọc hoang dại cằn cỗi ở bờ rào nhà dân. Giới chơi cây cảnh nghệ thuật Phú Thọ định giá tổng giá trị cây cảnh Toàn “đô la” sở hữu lên đến... 300 tỷ đồng. Anh vừa bán một cây cảnh khá đẹp để tậu cho cô vợ mới một chiếc MBW trị giá 3,5 tỷ đồng, dùng để đưa đón quý tử của anh đi học.
Tuy nhiên, giá trị cây cảnh ở Việt Nam được định giá theo những 'chuẩn' không giống với một nước nào.
Với những cây siêu đắt giá, đại gia này không dám chạm dao kéo vào vì chưa tin vào tay nghề của mình. Anh thuê riêng một “bác sĩ cây cảnh” rất giỏi của Phú Thọ tên là Phương “còi” và trả lương rất cao để anh này chuyên tâm chăm sóc, tỉa tót, khám chữa bệnh cho cây.
Nói về những “siêu cây cảnh triệu đô” không thể không nói đến hai “kỳ cây” có một không hai, hiện đang được cất giấu ở làng Triều Khúc (Hà Nội). Hai “siêu cây cảnh” này gồm cây sanh của ông Nguyễn Gia Hiền và cây đa búp đỏ của ông Châu Thu. Trong rất nhiều cuộc thi, hai kỳ cây của hai đại gia này đều ẵm giải vàng, bởi đó không có đối thủ cân xứng.
Trong Festival cây cảnh nghệ thuật tổ chức ở TP HCM năm 2006, cây đa của ông Châu Thu và cây sanh của ông Hiền được các đại gia đến tham dự Festival tranh nhau trả giá lên đến 400.000 USD một cây (tính ra tiền Việt là 6 tỷ đồng). Tuy nhiên, hai vị này chỉ cười mủm mỉm mà không rung động gì với cái giá ấy. Theo hai ông, từng có một đoàn tham qua của Trung Quốc, khi đến thăm vườn cây của họ ở Hà Nội, đã định giá chúng trên thị trường quốc tế là 5 triệu USD(!). Do vậy, nếu cần tiền, dù phải bán cả vườn cây, hai ông cũng không bao giờ bán “báu vật” này.
Có một điều đáng quan tâm là những cây bạc tỷ, triệu đô la ở Việt Nam lại không có nhiều giá trị với giới chơi cây cảnh ở Nhật Bản. Ngược lại, những cây cảnh được mua bán với giá hàng triệu đô la của Nhật Bản, nơi chơi cây cảnh tinh túy nhất thế giới, cũng không gây cho các đại gia ở Việt Nam cảm xúc gì.
Như vậy, cây đẹp hay không, có giá trị hay không còn tùy không những vào sở thích từng người mà tùy thuộc vào cả nền văn hoá dân tộc. Thế nên, giá trị thực của những cây cảnh ở Việt Nam có đến triệu đô la Mỹ hay không thì không ai rõ, nhưng có một điều, các đại gia người Việt luôn sẵn sàng chi tiền tỷ để mua cây về ngắm. Thú chơi của đại gia quả khiến người nghèo… khiếp vía!
No comments:
Post a Comment